Szczególnie uwypuklone zostały ponadczasowe zalety i cechy systemu rachunkowości determinujące jej bezdyskusyjną przydatność w informacyjnym otoczeniu biznesu, które upoważniają do traktowania rachunkowości jako idealnej metody myślenia o gospodarce niezbędnej każdemu wykształconemu ekonomiście.
W prezentowanym opracowaniu można wyodrębnić dwie części. Część pierwsza poświęcona jest głównie zagadnieniom rachunkowości finansowej, takim np. jak zasady wyceny majątku przedsiębiorstwa, aktywa operacyjne i aktywa inwestycyjne, metody amortyzacji, leasing, kapitały własne i kapitały obce itp. Druga część opisuje sprawozdania finansowe przedsiębiorstw i ich podstawowe cechy jakościowe.
W całej książce obowiązuje przyjęta formuła prezentowania treści, a mianowicie opisywanie poszczególnych zagadnień przebiega jednocześnie w kontekście ogólnie akceptowanych zasad i praw rachunkowości oraz obowiązujących norm krajowych, a także wzorców i standardów Unii Europejskiej i Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości.
Uniwersalność podręcznika wynika z faktu, że obok powszechnie przyjętych rozwiązań w zakresie rachunkowości finansowej zawiera poglądy własne autorek i - czasami - krytyczne oceny aktualnie uznawanych przez prawo lub zwyczaje norm praktyki księgowej.
Książka zawiera wiele przykładów liczbowych ilustrujących wybrane problemy, które ułatwiają czytelnikowi zrozumienie przedstawianych zagadnień. Przykłady te podsumowywane są z reguły rejestracją na kontach.
Spis treści (skrócony):
Przedmowa
Rozdział 1. System informacyjny rachunkowości
Rozdział 2. Rachunek majątku i kapitału
Rozdział 3. Aktywa operacyjne
1. Amortyzacja aktywów trwałych
2. Środki trwałe
3. Środki trwałe w budowie
4. Leasing
5. Wartości niematerialne i prawne
6. Zapasy
Rozdział 4. Aktywa inwestycyjne
1. Ogólna charakterystyka inwestycji
2. Kapitałowe papiery wartościowe
3. Kapitałowe papiery wartościowe - akcje
4. Wierzycielskie papiery wartościowe - obligacje
5. Wierzycielskie papiery wartościowe - weksle
6. Środki pieniężne
7. Czeki
8. Opcje
9. Kontrakty terminowe
10. Nieruchomości inwestycyjne
Rozdział 5. Rezerwy
1. Wprowadzenie
2. Rezerwy na zobowiązania
3. Rezerwy kapitałowe
4. Korekty wartości aktywów
5. Klasyfikacja rezerw
Rozdział 6. Zasady tworzenia baz danych do rozliczeń publicznoprawnych
1. Rachunkowość a obowiązki fiskalne przedsiębiorstwa
2. Publicznoprawne obciążenia i rozliczenia kadrowe
3. Ramy prawne obciążeń podatkowych
4. Rozliczenia podatków pośrednich
5. Rozliczenia podatków i opłat bezpośrednich
6. Aktywa i pasywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Rozdział 7. Zarządcze i etyczne aspekty związane z przygotowaniem sprawozdań finansowych
1. Ogólne uwarunkowania rozwoju polityki bilansowej w Polsce
2. Miejsce polityki bilansowej, polityki i zasad rachunkowości w polityce przedsiębiorstwa
3. Zewnętrzne i wewnętrzne granice systemu informacyjnego rachunkowości
4. Diagnoza polityki bilansowej jako warunek oceny użyteczności sprawozdań finansowych
5. Etyka a przygotowanie sprawozdań finansowych
6. Oddziaływanie etyki w działalności gospodarczej na etykę w rachunkowości
Rozdział 8. Cechy jakościowe, konstrukcja i pojemność informacyjna bilansu
1. Istota i cechy bilansu
2. Bilans w świetle Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej i Dyrektyw Unii Europejskiej
3. Struktura informacyjna polskiego standardu bilansu
4. Polski standard sprawozdawczy bilansu w zakresie aktywów
5. Polski standard sprawozdawczy bilansu w zakresie pasywów
Rozdział 9. Cechy jakościowe, konstrukcja i pojemność informacyjna rachunku zysków i strat
1. Istota i cechy rachunkowości zysków i strat
2. Wersje sprawozdawcze rachunku zysków i strat
3. Jednostkowy rachunek zysków i strat w świetle Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej i Dyrektyw Unii Europejskiej
4. Polski standard sprawozdawczy rachunku zysków i strat
5. Ewidencyjne rozwinięcia rachunku zysków i strat
6. Uznawanie przychodów z długotrwałych umów o usługi
Rozdział 10. Cechy jakościowe, konstrukcja i pojemność informacyjna przepływów pieniężnych
1. Istota rachunku przypływów pieniężnych
2. Wersje sprawozdawcze rachunku przepływów pieniężnych
3. Rachunek przepływów pieniężnych a sprawozdanie z przepływów kapitałów (funduszy)
4. Jednostkowe sprawozdanie z przypływu środków pieniężnych w świetle Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej
5. Polski standard rachunku przepływu środków pieniężnych
Rozdział 11. Cechy jakościowe, konstrukcja i pojemność informacyjna zestawienia zmian w kapitale własnym
1. Warianty sprawozdawcze informacji o kapitale własnym
2. Zestawienie zmian w kapitale własnym w świetle Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej
3. Polski standard zestawienia zmian w kapitale własnym
Rozdział 12. Pozostałe komponenty sprawozdania finansowego i ich pojemność informacyjna
1. Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego w świetle Międzynarodowych Standardów Rachunkowości i Dyrektyw Unii Europejskiej
2. Polski standard informacji dodatkowych i objaśnień
3. Sprawozdanie z działalności i inne raporty fakultatywne
4. Opinia biegłego rewidenta
Rozdział 13. Standardy sprawozdawczości finansowej grupy kapitałowej
1. Przesłanki konsolidacji sprawozdań finansowych
2. Grupa kapitałowa i tworzące ją jednostki gospodarcze
3. Struktura informacyjna sprawozdań konsolidowanych
4. Metodyka sporządzania sprawozdań konsolidowanych
5. Procedury konsolidacyjne
6. Zmiany w prawach własności w grupie kapitałowej
Indeks
Maria Gmytrasiewicz
Profesor zwyczajny, doktor habilitowany, kierownik Katedry Rachunkowości w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Autorka wielu publikacji książkowych i artykułów. Członek Rady Naukowej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce i przewodnicząca Kapituły Konkursu Rady Naukowej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce.
Anna Karmańska
Profesor SGH, doktor habilitowany, pracownik Katedry Rachunkowości w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie oraz Adjunct Proffesor of International Study w Carlston School of Management, University of Minnesota, przewodnicząca Komisji Etyki i Profesjonalizmu Zawodu Księgowego Rady Naukowej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Nagrodzona Indywidualną Nagrodą Ministra Edukacji Narodowej i Sportu.
